Kính gửi đến quý anh chị một bài sưu tầm về đá vôi ở Hà Tiên và những thức ăn quen miệng ở nơi này.
Miền nam nước Việt Nam thường giàu thực phẩm tự nhiên như tôm
cá và những món quê thì đa số được chế biến rất ngon miệng.
Những ai ở xa đến thì khó mà quên được chút mặn, chút ngọt, chút cay, chút chua của các thứ nước mắm và cách nêm nếm mang chút hương vị các nước láng giềng.
Những ai ở xa đến thì khó mà quên được chút mặn, chút ngọt, chút cay, chút chua của các thứ nước mắm và cách nêm nếm mang chút hương vị các nước láng giềng.
Tôi chọn chủ đề Hà Tiên này không phải để mục đích du lịch mà để hồi tưởng về một trong những thành phố được chọn làm điạ điểm để vượt biên, nhưng chuyện ra đi này đã thất bại.
Và nơi đây với sông nước mặn ngọt gần kề, một thành phố mà cá nước mặn và nước ngọt được bày bán đầy chợ những năm sau 1975 rất dồi giàu, tươi, ngon.
Thủa còn lẩn trong núi chờ tàu vượt biên, giáp với biển có núi.
Từ những con đườngnhỏ này, bọn chúng tôi lên núi tìm hoa quả để ăn thêm, người và khỉ chia nhau những trái chuối, ớt hiểm... và rồi vài chú khỉ này đã trở thành món ăn cho thợ săn vô tình...
Có những khi nước mặn vào ruộng nhiều quá thì bọn cá nước ngọt phờ người ra nằm, trông rất tội nghiệp.
Thủa đó, mặc dù đã hết chiến tranh, nhưng có những đêm khó ngủ tôi còn nghe tiếng đạn ̣đằng xa, không hiểu ai còn bắn giết lẫn nhau mà sáng sáng trên xe nhà binh cũ có những cái hòm chở ai đó đi qua lại thì có ai bình thản hay vô tâm được hay không?
Thủa còn lẩn trong núi chờ tàu vượt biên, giáp với biển có núi.
Từ những con đườngnhỏ này, bọn chúng tôi lên núi tìm hoa quả để ăn thêm, người và khỉ chia nhau những trái chuối, ớt hiểm... và rồi vài chú khỉ này đã trở thành món ăn cho thợ săn vô tình...
Có những khi nước mặn vào ruộng nhiều quá thì bọn cá nước ngọt phờ người ra nằm, trông rất tội nghiệp.
Thủa đó, mặc dù đã hết chiến tranh, nhưng có những đêm khó ngủ tôi còn nghe tiếng đạn ̣đằng xa, không hiểu ai còn bắn giết lẫn nhau mà sáng sáng trên xe nhà binh cũ có những cái hòm chở ai đó đi qua lại thì có ai bình thản hay vô tâm được hay không?
Một miền quê hương như thế mà nếu không vì chiến cuộc, có ai đành tâm bỏ nước ra đi không ?
Câu hỏi này có thể gọi là thừa, vì trong thâm tâm mỗi người xa xứ đều có câu trả lời.
Hà Tiên với nhiều cảnh đẹp đã là đề tài xướng họa của Tao đàn Chiêu Anh Các dưới thời Đô đốc Mạc Thiên Tứ cai quản xứ sở này. “Hà Tiên thập cảnh vịnh” ngày xưa có: Bình San điệp thúy (núi dựng một màu xanh), Thạch Động thôn vân (động đá nuốt mây), Đông Hồ ấn nguyệt (hồ phía đông in hình trăng), Châu Nham lạc lộ (cò về núi ngọc), Lộc Trĩ thôn cư (xóm quê Mũi Nai)…
Hà Tiên | Điểm đến nổi bật khi du lịch Kiên Giang
Hệ thống núi đá vôi Kiên Giang chỉ chiếm một diện tích nhỏ so với hệ thống núi đá vôi của cả nước nhưng được đánh giá đa dạng sinh học bậc nhất thế giới. Tại đây, các nhà khoa học đã tìm được nhiều loài động thực vật đặc hữu và loài mới bổ sung cho danh mục của thế giới.
Khu hệ núi đá vôi Kiên Lương - Hà Tiên (Kiên Giang) nằm trong quần thể núi đá vôi kéo dài từ Kiên Giang- Việt Nam sang Kampot - Campuchia. Chúng phân bổ riêng lẻ dọc biển và đồng bằng, cách xa các khu hệ núi đá vôi khác từ 300 đến 1.000 km. Tuy vậy, núi đá vôi Kiên Giang lại mang đặc tính sinh học hấp dẫn các nhà nghiên cứu.
 |
Lấy mẫu đất, đo độ ẩm khu vực sinh sống của loài Begonia Bataiensis Kiew.
|
Theo nghiên cứu của nhiều nhà khoa học, các hang động trong khu hệ núi đá vôi của Kiên Giang đã được con người sử dụng cách đây hàng ngàn năm. Nhiều di chỉ thuộc nền văn hóa Phù Nam được tìm thấy tại các núi đá vôi ở Konpong Trach (Kampot, Campuchia). Thạch Động, Chùa Hang, hang Tiền... (Kiên Giang) gắn liền với dấu vết của vua Gia Long và lịch sử mở mang bờ cõi, bảo vệ lãnh thổ Việt Nam. Trong 2 cuộc chiến đấu chống Pháp và Mỹ, hang động núi đá vôi đã che giấu các chiến sĩ cách mạng trước bom đạn của kẻ thù, kể cả bom napalm, chất khai hoang. Theo đánh giá chung, hệ thống hang động này rất an toàn trước những vũ khí hiện đại (trừ bom nguyên tử) và là thành trì kiên cố nhất có thể ngăn cản được thảm họa sóng thần.
Trên thế giới, núi đá vôi chiếm khoảng 10% tổng diện tích đất liền. 1/4 dân số thế giới sống phụ thuộc vào nguồn nước ngầm ngọt có nguồn gốc đá vôi. Một thay đổi dù rất nhỏ sẽ gây ảnh hưởng xấu đến nguồn lợi nhạy cảm này. Một số khu núi đá vôi cung cấp độ phì nhiêu cao cho đất trồng trọt. Các khu vực hang động là sinh cảnh của nhóm chim yến cung cấp yến sào. Nhiều nơi khai thác núi đá vôi để làm xi măng. Đặc biệt, nguồn lợi lớn nhất từ núi đá vôi là khai thác du lịch bền vững. Nhiều cảnh quan núi đá vôi trên thế giới trở thành biểu tượng hoặc được công nhận là thắng cảnh hay di sản thế giới, như: Hòn Phụ Tử (Kiên Giang), Hạ Long (Quảnh Ninh), Non Nước (Đà Nẵng), Phong Nha (Quảng Bình), Vườn quốc gia Port Campbel (Úc), quần thể hang động thờ Phật tại Pak Ou (Lào)...
Ban đầu, nhiều nhà khoa học cho rằng núi đá vôi ở khu vực Kiên Giang phân bố rời rạc và cách xa nhau nên sự đa dạng sinh học không cao. Tuy nhiên, càng nghiên cứu, các nhà khoa học càng bị cuốn hút bởi những mới lạ và sự đa dạng của quần thể sinh học nơi đây. Tính đến nay, có thể thống kê thành các nhóm trọng tâm như: thực vật trên cạn, hang động, nhóm nhuyễn thể, nhóm linh trưởng, nhóm thú nhỏ và nhóm có tỷ lệ rất cao là động vật không xương sống.
 |
Các hóa thạch có nguồn gốc từ sinh vật biển còn rất nhiều tại núi đá vôi Kiên Giang.
|
Ông Trương Quang Tâm, Viện Sinh học nhiệt đới TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Khu hệ động vật vùng núi đá vôi Đông Á thường chứa đựng một lượng lớn các loài đặc hữu. Vùng núi đá vôi ở Kiên Giang có những loài mới, chưa được ghi nhận ở bất cứ nơi đâu. Đến thời điểm này, các nhà khoa học chuyên sâu về sinh học núi đá vôi đã có thể khẳng định rằng vùng núi đá vôi Kiên Giang là “điểm nóng” có tính đa dạng cao nhất trên thế giới về khu hệ động vật trong hang động...”.
Trong 60 loài bọ nhảy (Collembola), có 3 loài đặc hữu cho vùng núi đá vôi này, 24 loài có thể là loài mới cho khoa học và là loài đặc hữu, 15 loài đang còn trong quá trình phân tích và có nhiều khả năng nằm trong nhóm đặc hữu. Loài bọ thuộc Chi Eustra gồm nhiều loài cực hiếm trong vùng Đông Nam Á, sống trong hang động, cũng được tìm thấy tại đây. Đặc biệt là loài Lepidosinella sp., bọ đuôi bật springtail - được tìm thấy trên các chùm rễ cây phía bắc Bãi Voi- có thể là một trong những loài có đời sống thích nghi nhất với hang động tại vùng núi đá vôi Hòn Chông. Chính sự cô lập về địa lý và bị bao bọc bởi môi trường bất lợi cho sự sống (biển, rừng ngập mặn...) của khu hệ núi đá vôi Kiên Giang đã hình thành nên những dạng sống “ốc đảo” với những loài phân bố hẹp đến rất hẹp. Vì thế, ở nơi này, tỷ lệ động thực vật đặc hữu và loài mới là rất cao. Loài Thu Hải Đường (Begonia Bataiensis Kiew) đã được công bố là mới cho khoa học và là đặc hữu của vùng.
Giải pháp bảo tồn vùng núi đá vôi Kiên Giang đang được các nhà khoa học và địa phương quan tâm, nhằm bảo vệ những sinh cảnh đa dạng cho khoa học và kinh tế địa phương.
Ông Trương Quang Tâm cho biết: “Ngoài giá trị cảnh quan, khu hệ núi đá vôi tại Kiên Giang còn có giá trị cao về đa dạng sinh học và tính đặc hữu không nơi nào có. Khu vực này xứng đáng được đầu tư nghiên cứu kỹ hơn và quy hoạch lại để có được một vị trí quan trọng trong lòng khu Dự trữ Sinh quyển Kiên Giang. Nếu trước kia đến Kiên Lương- Hà Tiên, du khách có thể tham quan các di tích, danh thắng nổi tiếng Hòn Phụ Tử, Chùa Hang, Thạch Động..., thì nay nơi đây sẽ là điểm tham quan du lịch sinh thái với khu hệ động thực vật đặc hữu và duy nhất trên thế giới”.
Bài, ảnh: THÀNH NGUYỄN
Hủ tiếu hấp, bánh tằm bì, xôi, cơm gà Hải Nam, nem nướng... được xem là những món ăn ngon, đặc trưng của xứ sở Hà Tiên được nhiều du khách ưa thích.
Khi đã nói đến những món ngon ở miền Tây chắc chắn những người sành ăn sẽ không thể bỏ qua các món đặc sản của người dân địa phương tại Hà Tiên. Đây là vùng đất từ lâu nổi tiếng bởi có nhiều thắng cảnh đẹp và có nhiều món ăn ngon, độc đáo, hấp dẫn, với sự kết tinh giữa các dân tộc Việt - Hoa - Khơme.
Nem nướng
Nem được vo dài dọc hoặc tròn và được nướng chín vàng trên bếp than hồng. Có rất nhiều loại nước chấm ăn khi thưởng thức món ngon này, nhưng đặc trưng và nổi tiếng nhất là nước chấm được làm từ tương ngọt nấu chín với nước me chua để tạo thành nước chấm đậm đà. Xà lách, tía tô, húng thơm, dưa chuột, khế, chuối chát... là các loại rau đặc trưng khi ăn nem nướng. Dùng bánh tráng lót phía dưới, cho rau sống, chuối, dưa chuột, dứa lát mỏng, sau đó tách nửa phần nem đã nướng vàng thơm, cuốn tròn lại chấm vào chén tương có một ít lạc rang vàng, ớt băm cay the the... bạn sẽ cảm nhận được mùi vị thơm lừng đặc trưng.
Bánh tằm bì
Bánh tằm bì có nhiều trong thực đơn miền Tây Nam bộ. Chính vị béo, mặn, ngọt và thơm thơm làm cho món ăn thêm hấp dẫn. Nguyên liệu quan trọng của bánh chính là sợi bánh phải hấp sao cho vừa mềm, vừa dai. Những sợi bánh tằm trắng, dai dai vừa được hấp chín thơm hương vị của bột gạo. Món này sẽ ngon đậm đà hơn nhờ vị béo của nước cốt dừa. Nước mắm pha sao cho có độ chua ngọt và cay cay để món ăn thêm phần hấp dẫn, ăn kèm rau sống, bì, giá sống, dưa leo băm mịn.
Cơm gà
Do Hà Tiên là vùng đất có nhiều dân tộc Việt - Hoa - Khơme sinh sống, nên món cơm gà Hải Nam cũng góp phần làm cho ẩm thực nơi đây thêm phong phú và đặc trưng. Điểm đặc biệt hấp dẫn ở món cơm gà Hải Nam của xứ sở này là gà được ướp với rất nhiều gia vị thơm ngon và nướng vàng (chứ không luộc). Cơm được nấu gạo dẻo thơm nồng. Món ăn còn có sự kết hợp tuyệt vời giữa đồ chua rau củ, xà lách, rau thơm, dưa leo. Thịt gà mềm, dậy mùi thơm với phần da gà giòn ngon tuyệt ăn cùng cơm và nước chấm pha chua cay ngọt rất hài hòa... đã làm nên sự hấp dẫn cho món ăn.
Hủ tiếu hấp
Hủ tiếu hấp là món ăn dân dã có xuất xứ từ Phnom Penh (Campuchia). Khi được du nhập và giao thoa vào miền Tây Nam bộ, món ăn đã chuyển mình phong phú thành một món ăn ngon, đa dạng và hấp dẫn. Nguyên liệu làm hủ tiếu hấp được sử dụng từ sợi hủ tiếu tươi, có độ dai và mềm. Sợi hủ tiếu cho vào xửng hấp. Những sợi hủ tiếu hấp kết hợp kèm bì trộn thính và thịt heo nạc xắt sợi, chả giò chiên hoặc thịt nướng, dưa leo, giá và một ít rau thơm, mỡ hành, ớt băm nhuyễn... Riêng nước mắm chan món bún này phải được pha bằng nước mắm nấu với đường cát, kết hợp cùng tỏi ớt băm nhuyễn và chanh chua sao cho hài hòa.
Bánh lọt xào
Đây là món ăn khá lạ so với người dân Sài Gòn. Tuy nhiên, nếu như bạn từng thưởng thức món bánh lọt xào một lần, chắc hẳn bạn sẽ không thể nào quên hương vị đặc trưng thơm ngon. Ngoài bột để làm thành những sợ bánh, món ăn còn có thêm các thành phần quan trọng như trứng gà, giá hẹ, tôm tươi hoặc có thể thay thế là bò tùy theo sở thích, lạc rang vàng, hành lá, chanh tỏi ớt, và các gia vị nêm… Món bánh lọt xào khi dùng nóng, bạn sẽ cảm nhận hết vị tươi ngon từ thịt tôm băm, vị ngọt từ rau hẹ, giá và hương vị thơm phức từ bánh lọt đã chiên vàng. Món ăn kèm nước mắm pha chua cay ngọt.
Bánh canh hải sản
 |
Một món ăn được xem là ngon không chỉ đánh thức được khứu giác, vị giác mà còn phải thỏa mãn thị giác cho thực khách. Khi đã hội tụ đủ ba yếu tố hương - sắc - vị thì món ăn mới thực sự tinh tế. Chính vì vậy, ngoài loại bột để se nên những sợi bánh canh trắng trong và ngon, không thể thiếu các thành phần phụ như mực, tôm, trứng cút và đặc biệt nước lèo phải đậm đà (nước lèo có thể ninh từ xương hoặc nấu cùng một số hải sản cho ngọt nước và thơm mùi đặc trưng). Tất cả được hòa quyện vào nhau một cách hào hòa và khéo léo, tạo nên một món ăn đặc trưng riêng cho xứ biển Hà Tiên.
Chả cá chiên
Hà Tiên là xứ biển nên rất nhiều tôm cá. Vì vậy, ngoài những món cá ăn thông thường như nấu canh chua, chiên, hấp... chả cá chiên cũng là một món ăn khá thú vị. Món được làm từ cá rựa, cá chai hoặc cá thu quết cùng hành, tiêu cho thật nhuyễn và dai, sau đó cán mỏng, rồi chiên vàng đều. Món chả cá Hà Tiên đặc biệt ở chỗ được kết hợp kèm đu đủ và cà rốt bào thành sợi mỏng, rồi ngâm chua với ớt cay. Chính sự kết hợp khéo léo này đã tạo nên một đặc trưng rất riêng và là điểm nhấn cho những ai có dịp đến Hà Tiên để tham quan cảnh đẹp và thưởng thức món ăn ngon nơi đây.
Xôi
Xôi Hà Tiên có cả xôi mặn và xôi ngọt, được nấu khéo léo với hương vị thơm ngon rất đặc trưng. Người Hà Tiên dùng loại nếp thật ngon để nấu xôi, nên khi xôi vừa chín tới đã lan tỏa mùi thơm nồng khắp nơi. Xôi mặn Hà Tiên rất ít gia vị, chỉ có tôm khô giã rắc trên mặt xôi nhưng vị đậm đà. Với xôi ngọt, thực khách có thể thưởng thức xôi xoài hay xôi hột gà, còn xôi dừa thì vừa béo, vừa ngọt thơm. Điểm đặc biệt của món xôi nơi đây là người bán sẽ dùng bánh phồng cuộn bên ngoài để giữ chặt xôi và ăn ngon miệng hơn. Sự trộn lẫn tất cả hương vị này đã tạo nên nét độc đáo riêng của món xôi Hà Tiên.
Ẩm thực miền Tây nói chung và ẩm thực Hà Tiên không cầu kỳ nhưng vẫn có sức thu hút và luôn khiến du khách phải nhớ mãi hương vị mà mình đã có dịp thử qua. Những món ăn trên luôn hấp dẫn du khách bởi sự giản dị, mộc mạc vốn có. Vùng đất Hà Tiên xinh đẹp này còn rất nhiều món ngon để thực khách có thể đến thưởng thức và khám phá.
Thư Kỳ
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire