Kính mời quý anh chị đọc một bài viết kể lại chuỵên một thức uống mà dân Sài Gòn xưa thường ưa chuộng qua lời viết của anh Phạm Nga.
Caroline Thanh Hương
Vài Trang
Biên Sử Về Cà Phê Sài Gòn (Tiếp theo + hết)
* Ký PHAMNGA
Tình yêu tinh khôi, hồn hậu
đã khiến cái ly nhựa đựng cà phê bình dân, giá bèo kia bỗng ngon lên gấp bội, bỗng
ngào ngạt hương vị không kém gì cái tách sứ kiêu kỳ chứa loại cà phê thượng hảo
hạng…
1.
Cà Phê Hạng Trung Trung Và
Hạng Sang Trọng
Về
cà phê hạng trung trung, có thể hình dung đó là những quán giá cả trung bình, vừa
phải, phần trang trí cũng giản dị. Trong quán có thể có mở nhạc hay… im lìm, bởi
tâm lý thành phần khách đến các quán này là để uống cà phê, còn ngồi máy lạnh
cho mát, nghe nhạc, ngắm tranh, ngắm cô ngồi caisse… đều không thành vấn đề hay
chỉ là chuyện phụ. Như ở Saigon trước
năm Mậu Thân, 1968 thế kỷ trước, quán café chưa nhiều, đã có các quán: Thu
Hương ở đường Hai Bà Trưng và Chi ở đường Nguyễn Phi Khanh cùng vùng Đa Kao -
Tân Định, Hồng ở đường Pasteur (quận 1), Thăng Long ở đường Nghĩa Phát (quận
Tân Bình)… Đặc biệt có vài quán khá nổi tiếng do có tổ chức những sinh hoạt văn
hóa - văn nghệ thường là có theo chủ đề, như ca nhạc, đọc thơ, giới thiệu
sách…, nên thành phần trí thức, nhà văn, nhà báo hay tụ tập, đó là Gió Nam ở
khu Bắc Hải (gần Ngã 3 Ông Tạ), Thằng Bờm ở đường Đề Thám (quận 1);
Tre của nhóm Vũ Thành An/Hoàng Ngọc Tuấn ở đường Lê Thánh Tôn - nơi Khánh Ly từ
Đà Lạt xuống, cùng Trịnh Công Sơn hát lần đầu tiên ở Sài Gòn (khoảng năm
1965-66 thế kỷ trước) và (hội quán) Cây Tre của Khánh Ly mở ở đường Đinh Tiên
Hoàng, cùng thuộc quận 1 Sài Gòn cũ (*).
Đến sau năm Mậu Thân 1968, các quán
chuyên kinh doanh cà phê mới bắt đầu rầm rộ, nối tiếp nhau ra đời ở Sài Gòn.
Đáng chú ý là phần nhạc mở trong quán, có quán chuyên chơi nhạc Mỹ - Pháp, như
cà phê Văn Hoa ở Đakao, quán của Jo Marcel ở đường Nguyễn Huệ cùng ở quận 1; có quán chỉ độc nhất nhạc Trịnh
Công Sơn - Khánh Ly rỉ rả cả ngày như quán Bình Minh trên đường Bàn Cờ; hay ở
các quán Hân, Duyên Anh ở Đakao, quán Bố Già ở đường Nguyễn Thiện Thuật (quận
3) thì nhạc mở đa dạng, từ hòa tấu, giao hưởng, pop rock Mỹ cho đến nhạc tiền
chiến, Ca khúc Da Vàng TCS (*).
Còn nói về cà phê sang trọng thì cũng
dễ hình dung. Thời trước năm 75 thế kỷ XX, ai dù không khá giả, tiền bạc ít ỏi cũng
đều có thể vài dịp bước vào các quán cà phê sang trọng hay vào uống cà phê
trong các nhà hàng, đại sảnh khách sạn, phòng trà tập trung ở khu vực quận 1
Sài Gòn, như: Continental, Caravelle, Brodard, La Pagode, Queenbee, Maxim’s, Cafetaria
Disco …
Sau biến cố 30- 4, khoảng từ thập niên 90 thế kỷ
trước cho đến ngày nay, ở Sài Gòn lần hồi đã xuất hiện nhiều quán cà phê nhà
giàu đúng nghĩa. Những quán cà phê loại này luôn luôn được đầu tư nặng vốn, như
mặt bằng phải là các biệt thự có khuôn viên đẹp, nội thất đẹp, gắn máy lạnh, phần
trang trí kỳ mỹ – trong đó có dạng cà
phê sân vườn, cà phê sinh thái, thiết kế không gian xanh mát, như kiểu hoa viên
hay cảnh đồng nội thu nhỏ, hồ nước có cầu bắt qua, hòn giả sơn, suối Thiên
Thai, vườn Địa Đàng.v.v… Ở thành phố Sài Gòn, những quán cà phê sang
trọng kiểu trên xuất hiện khá sớm, có thể kể là: Café Runam D’or, Terrace Café,
Miyama, Đen Đá, 81 Café (Quận 1), Suối Đá, Siena (quận 3), Du Miên, NetViet
(Phú Nhuận), Oasis, Country House (Gò Vấp)… với giá cà phê phin chung chung
45,000 – 50,000đồng/ly, cà phê đen đá/sữa đá uống liền 35,000 – 40,000 đồng/ly.
Chừng trên dưới 10 năm gần đây, ở những
“khu đất vàng” tức địa điểm rất đắt giá bởi sang trọng, sầm uất nhất thành phố
này, đến lượt các chuỗi cà phê nước ngoài (các thương hiệu quốc tế nổi danh) và
trong nước lần lượt xuất hiện, như: HighLand, Starbucks, Urban Station, Coffe
Bean&Tea Leaf, Gloria Jean, Mop, MCCafé, Trung Nguyên, Phúc Long
Coffee&Tea House, Holy, Lux Đại Phát,v.v…
Tất nhiên, từ những ngày đầu cho đến ngày nay, nhiều dân
ghiền cà phê mà tiền bạc có hạn vẫn cảm
thấy không an tâm cho lắm khi có dịp bước vào những cửa hàng thuộc các chuỗi
thương hiệu cà phê cao cấp nói trên. Nào ghế êm, trang trí đẹp, nào không gian
thoáng mát, thành phần khách hàng xung quanh thanh lịch đấy nhưng giá cả các loại
cà phê pha máy, từ expresso, cappuchino cho đến late, double black…, thì khó chấp
nhận bởi cao đến gấp 4 – 5 lần so với cà phê cũng “uống được”, có khi còn ngon
hơn ở quán chú Năm hay quán chị Ba thân quen trong xóm!
Sâu xa hơn, giữa các giao diện cà phê
bình dân, trung trung hay sang trọng lại không có ranh giới cứng nhắc để phân
biệt thật rạch ròi vì ai cũng biết chân giá trị của giàu nghèo nằm cả bên phía
tinh thẩn, tâm hồn chứ không chỉ ở phía vật chất, kinh tế.
Như một đôi tình nhân học trò, gặp một
cơn mưa lớn giữa buổi hẹn hò, chỉ đủ tiền mời nhau cốc cà phê bình dân ở một
quán vỉa hè là nơi hai đứa trú mưa… Nghèo quá rồi còn gì, nhưng thật ra đôi lứa
này đang rất giàu có về mặt tâm hồn, bởi tình yêu tinh khôi, hồn hậu đã khiến cái
ly nhựa đựng cà phê bình dân, giá bèo kia bỗng ngon lên gấp bội, bỗng ngào ngạt
hương vị không kém gì cái tách sứ kiêu kỳ chứa loại cà phê thượng hảo hạng
giành riêng cho giới doanh nhân, đại phú gia chiêu đãi nhau.
Còn ai kia, một cô tiểu thư hay cậu
thiếu gia con nhà đại phú nào đó, lâu nay vẫn quen lui tới toàn những nhà hàng sang
trọng, cỡ Continental, Brodard… nằm giữa trung tâm Sài Gòn hoa lệ, giờ thì cũng
ở cái góc bàn có view nhìn ra phố ngoạn mục nhất ấy, phải ngồi một mình với
tách cà phê đã nguội lạnh để gậm nhấm nỗi đau của cuộc tình vừa đổ vỡ, thì quả
là cô tiểu thư, cậu thiếu gia con nhà đại phú kia đang quá nghèo hạnh phúc, quá
nghèo niềm vui…
(*) Có một số
data từ 2 nguồn: Kênh 14 và Coffeetree.vn.
PHẠM NGA
(Cuối mùa mưa 2018)
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire